In 1979 promoveerde de lesbische feministe Janice Raymond op het boek The Transsexual Empire: The Making of the She-Male. In dit boek betichtte zij transseksuele vrouwen ervan deel uit te maken van een mannelijk complot om de vrouwenbeweging te infiltreren. Een woord als ‘transseksuele vrouw’ zal echter niet voorkomen in Raymonds vocabulaire. Net als veel feministen in die tijd erkende Raymond transvrouwen namelijk niet als vrouwen, maar zag hen als mannen met een vals fantasiebeeld van vrouwelijkheid. De wens om vrouw te zijn, interpreteerde zij als een symbolische verkrachting: ‘All transsexuals rape women’s bodies by reducing the real female form to an artifact, appropriating this body for themselves.’(1).

Raymond stond hierin niet alleen. Uitsluiting van transvrouwen op grond van hun mannelijk verleden is lang feministisch gemeengoed geweest. Paradoxaal genoeg werden feministen hiermee de strengste grensbewakers van de definitie van een ‘echte’ vrouw. Terwijl Simone de Beauvoir al in de jaren vijftig duidelijk maakte dat je niet als vrouw wordt geboren maar gemaakt, beriepen deze cisgendered, niet transseksuele, feministenzich op hun geboorterecht als vrouw.(2) Daarmee sloten ze vrouwen buiten die niet alleen dagelijks te maken hadden met de gevolgen van het vrouw-zijn in een misogyne samenleving, maar bovendien buitengewoon gemotiveerd waren om een bijdrage te leveren aan de vrouwenbeweging.

Eén zo’n vrouw was Sandy Stone. Ten tijde van Raymonds promotie werkte zij voor Olivia Records Collection, een door vrouwen gerunde platenmaatschappij. In Raymonds boek wordt haar verweten met haar ‘mannelijke energie’ de boel in de platenmaatschappij over te nemen. Hoewel het collectief Stone lange tijd blijft steunen, besluit Stone zelf uiteindelijk om haar spullen te pakken. De platenmaatschappij dreigt namelijk failliet te gaan door een boycot van fervente Raymond-aanhangers.

Tegenwoordig is Sandy Stone vooral bekend door haar artikel ‘The “Empire” Strikes Back’, waarin zij Raymond van repliek dient en het alleenrecht van natural born women op het feminisme ondergraaft.(2) Dit artikel stond aan de basis van het vakgebied transgender studies en maakte deel uit van Stones promotie onder begeleidingvan feministische theoretica Donna Haraway. Het is nu Stones tekst, in plaats van het werk van Raymond, die binnen genderstudies programma’s circuleert. Echter, in genderstudiesworden transgender onderwerpen vaak alleen terzijde meegenomen. En soms ontbreken ze zelfs geheel. Zo wordt bijvoorbeeld in besprekingen van diverse werken van de populaire feministische theoretica Elizabeth Grosz nergens geproblematiseerd dat zij in een van haar teksten in de hij-vorm naar transseksuele vrouwen verwijst en stelt dat transen nooit ‘echte’ vrouwen kunnen worden.(3) De gemiddelde feminist kan nog wel wat basiskennis overtransgender en transseksualiteit gebruiken. Laten we transfeministische denkers zoals Sandy Stone dan ook in ere houden.

[Verschenen onder de rubriek “Rectificatie” in winternummer tijdschrift LOVER, december 2010]

Noten:

1 Janice Raymond (1979). The Transsexual Empire. Boston: Beacon Press. p.104.

2 Sandy Stone (1996). ‘The “Empire” Strikes Back: A Posttranssexual Manifesto(1996)’. In Kristina Straub and Julia Epstein (Eds.), Body Guards: The Cultural Politicsof Sexual Ambiguity. New York: Routledge 1996. O.a. gepubliceerd in de TransgenderStudies Reader, Stryker S. & Whittle S. (2006). Ook online te lezen: http://sandystone.com/empire-strikes-back.

3 Elizabeth Grosz (1995), Volatile Bodies: Towards a Corporeal Feminism. Bloomington | Indianapolis: Indiana University Press, p. 207